هوشمندسازی ساختمان

از جایی که حدود 40% از انرژی مصرفی کشور را بخش خانگی به خود اختصاص داده است، یکی از مهم ترین اهداف استفاده از سیستم های هوشمند، بهینه سازی این بخش جهت کاهش هزینه های خانوار و صرفه جویی در مصرف سرمایه های باارزش ملی و رفاه اجتماعی است.

هیچ کس نمی تواند به طور صریح در مورد هزینه هوشمند سازی یک ساختمان قبل از اجرا نظر دهد زیرا متناسب با نوع ساختمان و تجهیزات مورد نظر، قیمت ها تغییر می کند. به اعتقاد مدیرعامل شرکت حفاظ گستر صبا، تعیین هزینه هوشمندسازی ساختمان مربوط به زمانی است که کارشناس هوشمندسازی، پس از ملاحظه ساختمان، تجهیزات لازم را مشخص کرده است. با این حال نمی توان تجهیزات هوشمندسازی ساختمان را به صورت یک پکیج کامل خریداری کرد، بلکه هر کدام از تجهیزات به صورت جداگانه و با توجه به تقاضای مالک و نیاز ساختمان و از همه مهمتر نظر کارشناس خریداری می شوند. طبیعتاً خدمات پس از فروش و نصب را هم شرکت های مجری بر عهده دارند و در صورت ایجاد مشکل خدمات لازم را ارائه می دهند.

طراحی و اجرای هوشمند سازی

علیرغم اینکه صنعت هوشمند سازی در دنیا بیش از 100 سال قدمت دارد ولی در ایران بسیار جوان بوده و از یک دهه پیش رواج یافته است. هم اکنون شرکت های مختلفی در این زمینه فعالیت داشته و خدمات لازم را ارائه می دهند. البته هر کدام از تجهیزات هوشمندسازی با توجه به نیاز ساختمان و تقاضای مالک، خریداری می شوند.

ماصولاً مالکان ساختمان، هوشمند سازی سیستم های روشنایی را در اولویت قرار می دهند. در کنار آن، استفاده از سیستم های ارکاندیشن، مدیریت نور و صدا، مولتی مدیا و کنترل تردد می تواند در قالب سیستم هوشمند سازی قرار گیرند. همه اینها به سلیقه مالک ساختمان بستگی دارد و اینکه چگونه می خواهد ساختمان خود را هوشمند کند و چه میزان هزینه برای این کار در نظر گرفته است.

علیرغم توسعه جهانی صنعت هوشمندسازی، در کشور ایران به عنوان یک کالای لوکس مطرح است و عده معدودی از شرکت ها و مالکان ساختمان ها از این سیستم استفاده می کنند. مهمترین مانع فراگیری سیستم های هوشمند در کشور گران بودن هزینه های خرید و نصب سیستم هاست در حالی که اگر استفاده از این سیستم ها در ساختمان های کشور فراگیر شود در بحث ایمنی و صرفه جویی انرژی بسیار تاثیرگذار خواهد بود. خوشبختانه با تبلیغات و آموزش های خوبی که در حال حاضر انجام می شود می توان انتظار داشت در آینده نزدیک استفاده از این سیستم ها فراگیر شود.

تهویه مطبوع و هوشمند سازی

هوشمندسازی سیستم های تهویه مطبوع در سال های اخیر به شدت مورد توجه مردم و مسئولان قرار گرفته است. بنابراین در صورت استفاده گسترده از این تکنولوژی شاهد صرفه جویی قابل توجه در مصرف انرژی خواهیم بود.

اجرای صحیح هوشمند سازی ساختمان به چگونگی انجام پروژه ها بستگی دارد و اینکه در کجای کار ورود می کنیم. برای این منظور هماهنگی با مهندسان طراح و تاسیسات بسیار مهم است تا مسیرها و مکان های مناسب برای نصب سیستم ها به درستی مشخص شوند. اگرچه در ساختمان های از قبل ساخته شده هم این قابلیت وجود دارد ولی بهتر این است که در مرحله طراحی ساختمان ورود کنیم تا کیفیت و سرعت کار افزایش پیدا کند. اگر بعد از اتمام پروژه وارد عمل شویم به طور کامل نمی توانیم اهداف هوشمندسازی را برآورده کنیم زیرا پیاده سازی کامل سیستم های هوشمند در ساختمان نیازمند اجرای کار از پایه است ولی مسئله اصلی، راضی بودن کارفرما برای اجرای پروژه هوشمندسازی است.

فرهنگ سازی برای هوشمند سازی

 قبل از هدفمندی یارانه ها به علت ارزان بودن هزینه انرژی، بسیاری از کارفرمایان و مالکان ساختمان ها به هوشمندسازی توجه نداشتند ولی در حال حاضر با توجه به افزایش هزینه های انرژی و ضرورت مدیریت مصرف، هوشمندسازی ساختمان های کشور بسیار توجیه پذیر شده است.

سنت گرایی در تاسیسات باعث دور شدن از هوشمندسازی شده است در حالی که حداقل می توانستیم موتورخانه های ساختمان را هوشمند کنیم ولی مسئله این است که هنوز برای استفاده از تجهیزات هوشمند در ساختمان های کشور فرهنگ سازی نشده است. از طرف دیگر، مهندسان مشاوری که کارفرمایان برای پروژه های عمرانی می گیرند با مقوله هوشمندسازی و استفاده از تجهیزات مربوطه آشنایی ندارند. در حالی که لازم است کارفرمایان در کنار مهندسانی که برای بخش های مختلف معماری، سازه و تاسیسات استخدام می کنند از مشاور هوشمندسازی پروژه هم استفاده کنند تا با حضور در کنار مهندسان مکانیک و برق بهینه سازی انرژی و اجرای سیستم های نوین را اشاعه دهد. حتی اگر مبالغ بیشتری برای هوشمندسازی پرداخت شود در کنار هزینه های دیگر ناچیز است و با توجه به مزایای فوق العاده در کوتاه ترین زمان ممکن قابل بازگشت خواهد بود.