افتتاح یک پروژه مرزی بعد از ۲۰ سال
امروز و با حضور روسای جمهور دو کشور ایران و آذربایجان، سد «قیزقلعه‌سی» افتتاح شد و با افتتاح آن سد «خداآفرین» نیز به بهره‌برداری کامل رسید که این سد به گفته وزیر نیرو موجب رونق اقتصادی استان‌های شمال غرب کشور شده و توسعه گردشگری و تامین آب شرب شهرها را رقم خواهد زد.
به گزارش دیده بان انرژی و به نقل از ایسنا؛ سد قیزقلعه‌سی، به عنوان بزرگترین و مهمترین پروژه مرزی استان آذربایجان شرقی در نتیجه رویکرد و سیاست “تعامل همه جانبه با همسایگان” از سوی دولت سیزدهم، مورد بهره برداری رسمی قرار گرفته است. با افتتاح این پروژه ۲۰ ساله که با توان و دانش مهندسان ایرانی طراحی و احداث شده است، هر دو کشور ایران و آذربایجان از دستاوردهای اجرای این طرح مهم منتفع می‌شوند.
از جمله مشخصات سد قیز قلعه‌سی، می‌توان به ۵۰۰ هزار متر مکعب حجم بتن ریزی، ۴۲ کیلومتر طول حفاری و تزریق و امکان تولید ۸۰ مگاوات برق اشاره کرد. با بهره‌برداری از سد قیز قلعه سی، حجم آب ذخیر شده در سد خداآفرین که در بالادست سد قیز قلعه سی قرار دارد، از طریق کانال و شبکه پایاب به دشت‌های آذربایجان شرقی، اردبیل و جمهوری آذربایجان به میزان ۲ میلیارد متر مکعب در سال تزریق خواهد شد و زمینه توسعه بخش‌های گردشگری، کشاورزی و نیز تولید انرژی برقابی فراهم می‌شود.
این سد ویژگی‌های منحصر بفردی دارد که از جمله آن می‌توان به مواردی چون بزرگترین و مهمترین پروژه مرزی شمال غرب کشور، تامین آب بزرگترین شبکه آبیاری زهکشی شمال غرب کشور، پیاده سازی دیپلماسی آب و حسن همجواری، افزایش تعاملات میان ایران و جمهوری آذربایجان، تنظیم دو میلیارد مترمکعب آب در سال با تشکیل لکه آبی، توسعه و رونق کشاورزی و اقتصادی منطقه واشتغال‌زائی بالغ بر ۴۰ هزار نفر و توسعه فرهنگی بین دو کشور همسایه با حفاظت از پل‌های تاریخی ۱۱ و ۱۵ دهنه خداآفرین اشاره کرد.
فرآیند عملیات احداث سد قیزقلعه‌سی از سال ۱۳۸۵ آغاز شد و تا شروع دولت سیزدهم ۸۰ درصد پیشرفت داشت، اما در دولت سیزدهم، تکمیل پروژه در اولویت قرار گرفت و طی این سال‌ها با پیشبرد اقداماتی چون خاکریزی تاج، نصب دریچه‌های سد، تکمیل عملیات حفاری و تزریق، احداث راه‌های جایگزین مستقردر مخزن این سد، تکمیل نیروگاه‌ها و پاکسازی مخزن در دولت سیزدهم انجام شد.
اشتغالزایی برای ۴۰ هزار نفر بخشی از مزایای سد قیز قلعه‌سی
آنطور که علی اکبر محرابیان – وزیر نیرو در این رابطه به ایسنا گفت که حفظ و تثبیت حقوق ایران از منابع آب مرزی و تنظیم ۲ میلیارد متر مکعب آب رود ارس در سال، تامین آب مداوم برای ۷۴ هزار هکتار از اراضی و اشتغالزایی برای بالغ بر ۴۰ هزار نفر جمعیت بومی منطقه از جمله اهداف و مزایایی است که احداث سد قیز قلعه سی برای مردم شمال غرب کشور به ارمغان خواهد آورد.
وی با بیان اینکه برای این سد ۲ واحد نیروگاهی به ظرفیت ۸۰ مگاوات برای تامین برق به میزان ۲۷۰ گیگاوات ساعت در سال در نظر گرفته شده است، افزود: سد قیز قلعه سی بزرگترین و مهمترین پروژه آبی در استان‌های آذربایجان و اردبیل است که اجرای آن به تامین آب پایدار برای بزرگترین شبکه آبیاری زهکشی منطقه شمال غرب منجر خواهد شد.
وزیر نیرو در مورد دیگر مزایا و محاسن بهره برداری از سد قیز قلعه سی به نقش آن در توسعه گردشگری منطقه و حفاظت از محیط زیست اشاره کرد و افزود: توسعه گردشگری، تامین آب شرب شهرها و روستاها و کمک به حفظ محیط زیست منطقه و توسعه همکاری میان ایران و جمهوری آذربایجان از دیگر مزایای افتتاح سد قیز قلعه سی به شمار می‌رود.
با استقرار دولت مردمی سیزدهم و هدف‌گذاری برای افتتاح پروژه‌های نیمه‌تمام با عنوان پروژه‌های اولویت‌دار، تخصیص اعتبارات پروژه‌های عمرانی سرعت بیشتری گرفته و امروز این سد مشترک ایران و آذربایجان با عنایت به قدرت خدمات فنی و مهندسی ایران و به دست مهندسین توانمند داخلی آماده بهره‌برداری است.
این طرح عظیم با اشتغالزایی برای بیش از ۴۰ هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم و هزینه به روز شده ۵ همتی، علاوه بر تامین آب شبکه خداآفرین به وسعت ۷۴ هزار هکتار و تامین برق به میزان ۲۷۰ گیگاوات ساعت در سال، توانایی تنظیم آب سالیانه به میزان دو میلیارد مترمکعب را برای طرفین دارد.
سد قیز قلعه‌سی با پیچیدگی فنی و اجرای تجهیزات هیدرومکانیکال، بزرگترین و مهمترین پروژه مرزی آذربایجان‌شرقی است که آب بزرگترین شبکه آبیاری زهکشی شمالغرب کشور را تامین و حقآبه یک میلیارد مترمکعب در سال با تشکیل لکه آبی در راستای حفظ منافع کشور را تثبیت خواهد کرد، درواقع آب همگام با مقولات مهمی چون امنیت و انرژی، پیشران توسعه بوده و جمهوری اسلامی ایران با بهره‌برداری مشترک از سد قیز قلعه‌سی به عنوان نخستین کشور، قدمی بزرگ در راستای تحقق شعار روز جهانی آب برداشته است.
