به‌ گزارش دیده بان انرژی و به نقل از ایسنا؛ با توسعه گازرسانی در کشور پس از انقلاب اسلامی، ۹۸.۶ درصد جمعیت شهری و ۸۶.۳ درصد جمعیت روستایی زیر پوشش شبکه گازرسانی کشور قرار گرفتند که این عدد به منزله برخورداری ۲۷.۵ میلیون مشترک از این نعمت الهی است.

از  زمان آغاز به‌کار دولت سیزدهم، بیش از ۶۸ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری در حوزه‌ها و بخش‌های مختلف صنعت گاز (پروژه‌های گازرسانی روستایی و شهری، خطوط انتقال گاز و ایستگاه‌های تقویت فشار، پالایشگاه‌ها و امور پژوهشی) انجام شده است.

در دو سال گذشته، ۳۸.۶ هزار میلیارد تومان در پروژه‌های روستایی و شهری، ۱۹.۶ هزار میلیارد تومان در مهندسی و توسعه گاز، ۲.۹ هزار میلیارد تومان در انتقال گاز، ۲.۴ هزار میلیارد تومان در پروژه‌های پالایشگاهی و ۴.۷ هزار میلیارد تومان در حوزه پژوهش سرمایه‌گذاری شده است.

آنطور که چگنی – مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران – اعلام کرده امسال در مجموع، ۶۹.۳ هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری پیش‌بینی شده است، از این رقم، ۳۴.۵ هزار میلیارد تومان در پروژه‌های روستایی و شهری، ۲۳.۴ هزار میلیارد تومان در پروژه‌های مهندسی و توسعه گاز، ۲.۴ هزار میلیارد تومان در پروژه‌های انتقال گاز و ۹ هزار میلیارد تومان در بخش پالایشگاهی پیش‌بینی شده است.

به گفته وی برای دولت سیزدهم، توسعه گازرسانی در مناطق و استان‌های محروم به اندازه دیگر استان‌ها حائز اهمیت است و تلاش شده طی این دو سال، بیشتر شهرها و روستاهای این استان‌ها گازدار شوند. در دو سال گذشته به هفت شهر و ۱۴۵ روستا در استان سیستان و بلوچستان و سه شهر و ۲۴ روستا در استان هرمزگان گازرسانی شده است.

گازرسانی به ۲۷.۵ میلیون مشترک شهری و روستایی در کشور

به‌تازگی نیز جواد اوجی – وزیر نفت – از تحویل گاز به ۲۷.۵ میلیون مشترک شهری و روستایی در کل کشور خبر داد و گفت: در دولت سیزدهم ۵۷۰۰ روستا، ۴۳ شهر و7300  واحد صنعتی به شبکه گازرسانی متصل شده‌اند.

باید به این موضوع نیز توجه داشت که میزان مصرف طی سال‌های اخیر رو به افزایش بوده به‌طوری‌که میزان مصرف گاز در سال ۱۴۰۰ نسبت به سال قبل از آن  ۵ میلیارد متر مکعب افزایش داشت، در سالی که گذشت ۲۳۸ میلیارد و ۵۰۰ میلیون متر مکعب گاز طبیعی در کشور مصرف شد. از مجموع این مقدار گاز مصرف‌شده،  ۱۲۲ میلیارد متر مکعب سهم بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده، ۴۵ میلیارد و ۵۰۰ میلیون مترمکعب سهم صنایع عمده و ۷۱ میلیارد مترمکعب گاز تخصیص یافته به نیروگاه‌ها بوده است.

مصرف گاز در سالی که گذشت به‌ویژه در بخش نیروگاهی و خانگی رکوردهای تازه‌ای ثبت کرد، نیروگاه‌ها در سال ۱۳۹۹ به‌طور میانگین روزانه ۱۸۰ میلیون مترمکعب گاز دریافت کردند که این مقدار در سال ۱۴۰۰، به ۱۹۴ میلیون مترمکعب در روز رسید و نشان‌دهنده افزایش هشت درصدی دریافت گاز آنهاست. میانگین مصرف روزانه گاز طبیعی در بخش خانگی، تجاری و صنایع غیرعمده نیز در سال ۱۳۹۹، معادل ۳۳۳ میلیون مترمکعب و در سال ۱۴۰۰، معادل ۳۳۴ میلیون مترمکعب بود که تفاوت چندانی با گذشته نداشته است.

مصرف گاز طبیعی کل کشور در سال ۱۳۹۹، معادل ۲۳۳ میلیارد مترمکعب و در نیمه نخست سال ۱۴۰۰، معادل ۱۰۵  میلیارد و ۲ میلیون مترمکعب بوده و به این‌ ترتیب ۱۳۳ میلیارد و ۴۹۸ میلیون مترمکعب گاز طبیعی در پاییز و زمستان ۱۴۰۰ مصرف شده است.

چه باید کرد؟

بی‌شک توسعه گازرسانی امری مطلوب در کشور است، اما باید به مساله بهینه‌سازی نیز توجه شود، موضوع بهینه سازی در تمامی ادوار گذشته یکی از مهم‌ترین مباحث فراروی کشور بوده است. تمامی مقامات کشور همواره خواستار بهینه سازی و جلوگیری از هدر روی منابع انرژی بوده‌اند. این مهم به عنوان یک وظیفه ملی و نیاز ضروری تعریف شده و باید همه ارکان کشور در آن نقش خود را ایفا کند.

طرح‌های موجود در این بخش مشمول طرح جایگزینی ۱۴۰ هزار تاکسی فرسوده با تاکسی پایه گازسوز با پیمایش بالا، افزایش کارآیی در موتورخانه ساختمان‌های مسکونی، تجاری اداری موجود در کشور، طرح جایگزینی ۱۷ هزار اتوبوس فرسوده دیزلی درون شهری با اتوبوس‌های تمام گازسوز، پروژه بیع متقابل جایگزینی ۷۰۰۰ اتوبوس فرسوده با اتوبوس پایه گازسوز و طرح نوسازی ۶۵ هزار دستگاه کامیون و کشنده فرسوده بالای ۱۰ تن دارای سن بالاتر از ۳۵ سال می‌شود.

همچنین طرح توسعه حمل و نقل بار و مسافر ریلی (راه‌آهن)، پروژه بیع متقابل توسعه حمل و نقل بار و مسافر توسط راه آهن، طرح تولید قوای محرکه کم مصرف در خودروهای داخلی و جایگزینی خودروهای فرسوده و طرح برق‌دار کردن چاه‌ها و تلمبه‌های آب کشاورزی و تعدادی طرح دیگر زیر چتر این مساله قرار دارند.

امروزه مصرف انرژی در اکثر بخش‌های کشور بالاتر از استانداردهای جهانی است و بخش مهمی از آن حتی با اصلاح الگوی مصرف نیز اصلاح ناپذیر است و لازمه اصلاح آن افزایش تکنولوژی، نوسازی و ارتقای بهره‌وری انرژی در برخی تولیدات انرژی‌بر نظیر لوازم خانگی، وسائل نقلیه، ماشین آلات، صنعیت و بهبود و رعایت استانداردهای ساختمانی است. از یک سو بهره وری تجهیزات گازسوز داخلی اعم از موتورخانه‌ها و بخاری‌های گازی و تجهیزات گرمایی در سطح بسیار پایین و با استانداردهای جهانی فاصله دارد و از سویی دیگر بخش قابل توجهی از انرژی گرمایشی ایجاد شده به دلیل عدم رعایت استانداردها در ساخت و ساز ساختمان‌ها هدر می‌رود که در هر دو صورت امکان و توان صرفه جویی در اختیار مصرف کننده نیست.